አስደናቂዉ የአማራ ታሪክ

አስደናቂዉ የአማራ ታሪክ
ፕሮፌሰር ሪቻርድ ፓንክረስት

‪#‎Ethiopia‬ | ብትመርም ዋጥ አድርጓት: ይነበብ: ከፕሮፌሰር ሪቻርድ ፓንክረስት ጋር አጭር ቆይታ!

 

👉🏾ጠያቂ – የጥንት አማራዎች መኖሪያ የት ነበር ?
👉ፐሮፌሰር – የጥንት አማራዎች የዮቶር ልጆች ናቸው። ዮቶር የዛሬ 5000 ዓመት ቤጌምድር የሚኖር በግ አርቢ ነው። ለንግድ እና ለተለያዩ ተግባራት ወደባህሩ በመጠጋት መንግሥታቸውን መሠረቱ። ይህም የደ አማት (ዘ አማራ) መንግሥት ነው። የመጀመሪያው ንጉሣቸውም አክናሁስ ይባላል። የግዛታቸው ድንበር እጅግ ሰፊ እየሆነ ሲመጣ የንጉሱ መጠሪያ ‘የአገር ሹም ‘ (አግ ሹም ፣ አክ ሹም በጊዜ ሂደት አክሱም) ይባል ነበር። ንጉሱ በዚህ ስም መጠራት የጀመሩት ክርስቶስ ሊወለድ 500 ዓመት ሲቀረው ነው። ስለዚህ ከ ሰሜን ቀይባሕር እስከ በናዲር (የአሁኑ ሞቃዲሾ ) የእነሱ ግዛት እንደነበር የታወቀ ነው።

👉🏾ጠያቂ – የ አሁኖቹ ትግሬዎች ታዲያ ከየት መጡ?

👉ፕሮፌሰር – ምን ሆነ መሰለህ (ፈገግ ብለው እያሰቡ) ፤ እነዚህ የጥንት አማራ ነገሥታት አክሱም ላይ ሆነው ጠንካራ ንግድ ከፋርሶች እና ከጥንት ቻይናዎች ጋር መሠረቱ። በዚህም ምክንያት ከፍተኛ ሃብት ተፈጠረ። በአካባቢው ለሚሰሩ ግንባታዎች ፣ ለቀን ሠራተኝነት ፣ እና የቤት ውስጥ ታዛዥ እና አገልጋይ ለመሆን ከተለያዩ ሐገራት ሰዎች ይመጡ ነበር። ዋናው መምጫቸው ደግሞ ከሰሜን የመን ነበር። እነዚህ ከተለያየ ቦታ መጥተው አክሱም የተለያዩ የቀን ሥራ የሚሰሩት በሙሉ የአገሬው ሰው የሚጠራቸው ‘ ትግሬ’ እያለ ነበር። ያን ጊዜ ትግሬ የብሔር ስም ሳይሆን የስራ ስም ነው። ያኔ ትግሬ ማለት አገልጋይ ማለት ነበር።

👉🏾ጠያቂ – የሚገርም ነው። ፕሮፌሰር ለዚህ ለተናገሩት ነገር ምን ማስረጃ አለዎት?

👉ፕሮፌሰር – ይህ ታሪክ በሳይንሳዊ መንገድ ተጠንቶ የተደረሰበት ነው። ለምሳሌ ልንገርህ;

1, አብዛሃኛው ትግሬዎች የግንበኝነት ሥራ መውደዳቸው!

2, አክሱም ላይ ባሉት ሐውልቶች እና ቤተመንግስታት ትግሬነትን የሚያሳይ ምንም አይነት የፅሁፍም ሆነ የቅርጻቅርጽ መረጃ አለመኖሩ !

3, ያኔ ምግብ በመሶብወርቅ ለአሰሪዎቻቸዉ አቅርበው ክዳኑን ይዘው ወደ ማጀት ሲመለሱ በአሁኑ ጭፈራቸው ላይ መንፀባረቁ ፤ ይሄውም የ መሶበወርቅ ክዳን ይዞ በአንድ እግር እየዘለሉ መጨፈር !

4, ከነሱ በፊት በመጡት 12000 ፈላሾች በመገፋታቸዉ አክሱም ላይ ብቻ መወሰናቸው!

5, ከሰሜን የመን ይዘውት የመጡት ሳባዊ ቛንቛ በግዕዝ ተፅዕኖ ምክንያት የአገልጋዮቸ ቛንቛ ወይም አሁን ትግርኛ መፈጠሩ!

6, ትግሬ የሚለው ቃል በራሱ ትርጉሙ አገልጋይ ማለት መሆኑ እና ስራቸውም አማራን ማገልገል ነበር!

👉🏾ጠያቂ – ስለዚህ የትግሬዎች ወደ አክሹም መምጣት ልክ አሁን ወደ አረብ ሀገር ለሥራ እንደመሄድ ያለ ነው?

👉ፕሮፌሰር – አዎ ልክ እንደዛ ነው። እንደውም ከዛ ይበልጣል። ልክ በDV አሜሪካ በመሄዳቸው እንደሚደሰቱ ሰዎች እንደማለት ነበር።

👉🏾ጠያቂ – ታዲያ ምን ተፈጥሮ ነው አማራዎች ከአክሱም የጠፉት?

👉ፕሮፌሰር – እየውልህ ፤…..ያን ሰፊ ግዛት በጥሩ ሁኔታ ለማስተዳደር ሲሉ አንዱ አክሱም ላይ አንዱ ደግሞ ኤረር ላይ ነገሡ ይህም በ400 ዓም ነበር። ኤረር ማለት የአሁኗ አዲስ አበባ ዙሪያ ማለት ነው። ክርስትና እውቅና ያለው ሃይማኖት በመሆኑ የተበሳጩት ፈላሻዎች ጥሩ ቀን ይጠብቁ ነበር ይህንንም በ900 ዓም አገኙት። በበቂ ሁኔታ ያልተዘጋጀዉን የአክሱሙን መንግሥት አሸነፉት ፤ የኤረሩን መንግሥት ለመውጋት ወደዚያው ዘመቱ። ግን ፈላሾቹ መርሀቤቴ በተደረገው ጦርነት አለቁ። ከ40 ዓመት ጦርነት በሗላ ፈላሾች ውድመት ብቻ አተረፉ። ተሰደው የመጡት የ አክሱም አማራ ነገሥታትም እዚያው ኤረር ሆነው ቦታውን ማስተዳድር ቀጠሉ። ገሚሶቹም ላስታ ላይ አስተዳዳሪዎች ሆኑ።

👉🏾ጠያቂ – ታዲያ ለምን እውነቱን አታስተምሩንም?

👉ፕሮፌሰር – የዝምታው ምክንያት ሌሎች የአማራ ምሁራን ናቸው። ዝምብለዉ ‘ ሰላም ያደፈርሳል ‘ ይላሉ። ይህ ግን እውነተኛ ታሪክ ነው። በሐሰት የሚፈጠር ሰላም ዘላቂ አይደለም።

👉🏾ጠያቂ – አመሰግናለሁ ፕሮፌሰር።
👉ፕሮፌሰር – እኔም አመሰግናለሁ።

ፕሮፌሰር ሪቻርድ ፓንክረስት

Professor Richard Pankhurst


አማራ ነገድ ሲሆን ቋንቋውም አማረኛ ነው